Khác với sinh thường, sinh mổ đòi hỏi một sự chăm sóc đặc biệt cho cả mẹ và bé để phòng ngừa các biến chứng có thể xảy ra sau ca phẫu thuật. Để giúp các bậc cha mẹ mới có thể yên tâm hơn trong quá trình hồi phục và chăm sóc bé, bài viết này sẽ chia sẻ kinh nghiệm thiết yếu mà bất kỳ ai cũng cần biết khi chăm sóc mẹ và bé sau sinh mổ.
1. Kinh nghiệm chăm sóc mẹ sau sinh mổ
1.1 Chăm sóc vết mổ
✔️Vệ sinh và giữ vết mổ sạch sẽ : Sau khi sinh mổ, việc giữ cho vết mổ luôn sạch sẽ là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng. Mỗi ngày, mẹ hãy dùng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn theo hướng dẫn của bác sĩ để vệ sinh nhẹ nhàng khu vực vết mổ. Tránh để vết mổ tiếp xúc với nước quá lâu, đặc biệt là trong những tuần đầu sau sinh.
✔️Theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng: Trong quá trình chăm sóc, mẹ cần chú ý theo dõi các dấu hiệu bất thường như sưng, đỏ, đau nhức, hoặc chảy mủ từ vết mổ. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào trên xuất hiện, mẹ hãy liên hệ đến tổng đài chăm sóc mẹ và bé sau sinh để được tư vấn và điều trị kịp thời.
1.2 Chế độ dinh dưỡng
✔️Trong vòng 6h sau mổ, mẹ không nên ăn gì. Chỉ nên uống nước lọc, nước đường, ăn cháo loãng cho tới khi “ xì hơi” mới bắt đầu ăn thức ăn đặc.
✔️Do ảnh hưởng của thuốc tê nên từ 3-5 ngày sau sinh mổ, mẹ vẫn còn bị táo bón và đầy hơi, vì vậy giai đoạn này mẹ nên uống nhiều nước, có thể là nước lọc, nước trái cây hoặc sữa để duy trì quá trình trao đổi chất, giữ ẩm cho da và hỗ trợ tiêu hóa.
✔️Từ ngày thứ 2 trở đi, mẹ có thể ăn uống bình thường, uống nhiều nước và nạp thêm nhiều dưỡng chất để phục hồi và nuôi em bé. Một số loại thực phẩm nên được ưu tiên bao gồm: Các loại thực phẩm giàu protein như: cá, trứng, và đậu phụ giúp tái tạo mô và phục hồi cơ thể. Rau xanh và trái cây, đặc biệt, các loại rau lá xanh như cải bó xôi, bông cải xanh, và trái cây như cam, dâu tây, chuối, rất tốt cho hệ miễn dịch và hệ tiêu hóa.
✔️Mẹ cần tránh những loại thực phẩm cay nóng như ớt, tiêu, các gia vị cay khác gây ảnh hưởng xấu đến quá trình lành vết mổ
✔️Những mẹ nào có cơ địa sẹo lồi cần tránh ăn các loại thực phẩm dễ gây dị ứng và làm đầy vết thương nhanh như: thịt gà, thịt bò, rau muống, hải sản.
1.3 Vận động và nghỉ ngơi
Giới hạn vận động trong những tuần đầu
Trong những tuần đầu sau khi sinh mổ, mẹ nên hạn chế tối đa các hoạt động thể chất mạnh. Cơ thể cần thời gian để hồi phục, và việc vận động quá sớm có thể gây ra những biến chứng không mong muốn. Mẹ nên tránh:
✔️Không nên nâng bất kỳ vật gì nặng hơn em bé để tránh áp lực lên vết mổ.
✔️Tránh các công việc nhà nặng nhọc, leo cầu thang nhiều hoặc các bài tập thể dục cường độ cao.
✔️Thay vào đó, mẹ có thể thực hiện các động tác nhẹ nhàng như đi bộ trong nhà để duy trì lưu thông máu và ngăn ngừa tình trạng đông máu.
Cách tăng dần hoạt động theo hướng dẫn của bác sĩ
Sau khoảng 6-8 tuần, khi vết mổ đã lành và bác sĩ xác nhận mẹ có thể bắt đầu vận động nhiều hơn, mẹ nên tăng dần mức độ hoạt động một cách khoa học:
✔️Bắt đầu bằng những bước đi nhẹ nhàng quanh nhà hoặc khu vực gần nhà.
✔️Các động tác kéo giãn nhẹ nhàng giúp cơ thể mẹ linh hoạt hơn và giảm căng thẳng cơ bắp.
✔️Mẹ có thể bắt đầu với các bài tập yoga hoặc bơi lội, nhưng nên tránh những động tác gây áp lực trực tiếp lên vùng bụng.
Quan trọng là mẹ nên luôn lắng nghe cơ thể mình và không ép buộc bản thân. Nếu có bất kỳ cảm giác đau hoặc khó chịu nào, mẹ nên dừng lại
Nghỉ ngơi đầy đủ
✔️Thiếu ngủ và căng thẳng có thể làm chậm quá trình lành vết mổ và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của mẹ. Vì vậy, mẹ hãy tranh thủ nghỉ ngơi bất cứ khi nào có thể, đặc biệt là khi em bé ngủ. Phòng ngủ yên tĩnh, thoáng mát và giường ngủ êm ái sẽ giúp mẹ có giấc ngủ sâu hơn.
1.4 Điều trị giảm đau tại nhà
Sau khi sinh mổ, việc đối diện với những cơn đau là điều khó tránh khỏi. Để giúp mẹ vượt qua giai đoạn này một cách dễ dàng và thoải mái hơn, Hera chia sẻ với mẹ một vài kinh nghiệm giúp giảm đau tại nhà.
✔️Ngoài sử dụng thuốc giảm đau theo đơn của bác sĩ như paracetamol, mẹ có thể áp dụng phương pháp tự nhiên để cảm thấy thoải mái hơn như: chườm ấm thư giãn các cơ xung quanh vết mổ, nhờ người thân nhẹ nhàng mát xa vùng vai, lưng để giảm căng thẳng và đau nhức, sử dụng thảo dược như ngải cứu, đinh lăng để giúp giảm viêm và đau do tắc tia sữa.
✔️Mặc dù có nhiều cách để giảm đau tại nhà, nhưng khi có những dấu hiệu như: cơn đau không thuyên giảm dù đã sử dụng thuốc hoặc các phương pháp giảm đau khác; sốt trên 38°C, vết mổ sưng đỏ, chảy mủ; đau nhức hoặc khó thở. Mẹ cần liên hệ với chuyên gia chăm sóc sức khỏe mẹ và bé sau sinh Hera Care ngay lập tức.
2. Kinh nghiệm chăm sóc bé sau sinh mổ
2.1 Cho bé bú
✔️Sau khi sinh, mẹ cần cho bé bú ngay, càng sớm càng tốt, vì lúc này sữa non chứa nhiều chất dinh dưỡng, chất đề kháng nhất cho sự phát triển và tăng cường hệ miễn dịch của trẻ.
Lựa chọn tư thế cho bé bú phù hợp:
Sau sinh mổ, mẹ có thể gặp khó khăn trong việc tìm tư thế cho con bú cho thoải mái vì vết mổ vẫn còn đau. Mẹ có thể thử một số vị trí sau:
✔️Tư thế nằm nghiêng: Mẹ nằm nghiêng và đặt bé song song với cơ thể mẹ. Đây là tư thế giúp giảm áp lực lên vùng bụng.
✔️Tư thế bóng bầu dục: Đặt bé nằm dưới cánh tay mẹ, chân bé hướng ra phía sau, đầu bé gần ngực mẹ. Tư thế này giúp bé dễ dàng ngậm ti và mẹ không bị đau vết mổ.
✔️Tư thế nằm tựa lưng: Mẹ ngồi tựa lưng vào ghế hoặc giường, dùng gối hỗ trợ phía sau lưng và dưới cánh tay để giữ bé ở tư thế thoải mái.
Kỹ thuật giúp bé ngậm ty đúng cách:
✔️Để bé bú hiệu quả và tránh làm đau mẹ, hãy đảm bảo miệng bé mở rộng và ngậm trọn quầng vú, không chỉ ngậm mỗi núm ti. Góc miệng của bé nên rộng, môi dưới hơi vểnh ra ngoài để tạo lực hút tốt hơn.Nếu bé bú đúng cách, mẹ sẽ không cảm thấy đau và bé sẽ bú đều đặn, nuốt liên tục.
✔️Để giảm bớt cảm giác khó chịu do bị đau ở vùng ngực và núm ti và đảm bảo việc cho con bú được thuận lợi, trước khi cho con bú, mẹ nên massage ngực nhẹ nhàng để giúp sữa lưu thông tốt hơn và giảm căng cứng. Kết hợp dùng gối hỗ trợ để giữ bé ở đúng vị trí, giảm bớt áp lực lên núm ti và ngực mẹ.
2.2 Vệ sinh và chăm sóc da bé
Cách tắm bé đúng cách
✔️Trước khi tắm, mẹ nên chuẩn bị sẵn nước ấm (khoảng 37-38 độ C), khăn tắm mềm, sữa tắm dành riêng cho bé, quần áo sạch và tã lót.
✔️Đầu tiên, mẹ nên dùng khăn mềm nhúng nước ấm để lau mặt và đầu bé trước. Sau đó, nhẹ nhàng tắm từng phần cơ thể bé từ trên xuống dưới để tránh bé bị lạnh.
✔️Hãy luôn giữ chắc bé bằng một tay và dùng tay còn lại để tắm rửa. Đặc biệt, mẹ cần chú ý không để nước vào tai hay mắt bé.
✔️Sau khi tắm xong, mẹ nhanh chóng lau khô người bé bằng khăn mềm và quấn bé trong khăn ấm để bé không bị lạnh.
Chăm sóc vùng rốn và vết cắt cuống rốn để tránh nhiễm trùng
✔️Mẹ nên vệ sinh vùng rốn bằng bông gạc hoặc tăm bông nhúng nước ấm hoặc nước muối sinh lý
✔️Sau khi vệ sinh, để vùng rốn khô hoàn toàn. Mẹ nên để vùng rốn thoáng khí bằng cách gập tã xuống dưới rốn, tránh để tã che phủ.
✔️Nếu vùng rốn có dấu hiệu sưng đỏ, chảy dịch hoặc có mùi hôi, mẹ cần liên hệ ngay với Hera để kiểm tra.
Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da an toàn
✔️Làn da của bé sơ sinh rất nhạy cảm và dễ bị kích ứng, vì vậy mẹ nên ưu tiên các sữa tắm tắm gội an toàn cho bé sơ sinh
✔️ Sử dụng kem dưỡng ẩm dành riêng cho bé để giữ cho làn da bé luôn mềm mại và tránh tình trạng khô ráp.
2.3 Giấc ngủ của bé
Giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của bé yêu, đặc biệt là trong những tháng đầu đời. Để giúp bé có giấc ngủ ngon và an toàn, mẹ có thể tham khảo những cách sau nhé!
Tạo môi trường ngủ thoải mái cho bé
✔️Sử dụng nôi hoặc giường cũi đảm bảo tiêu chuẩn an toàn. Giữ nhiệt độ phòng ở mức 26-28 độ C, không quá nóng hoặc quá lạnh để bé cảm thấy dễ chịu.Giảm thiểu ánh sáng mạnh và tiếng ồn trong phòng ngủ. Mẹ có thể sử dụng rèm cửa để làm tối phòng và tạo không gian yên tĩnh.
Tạo thói quen ngủ cho bé
✔️Mẹ nên cho bé đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Điều này giúp bé hình thành thói quen ngủ ổn định.
✔️Trước khi đi ngủ, mẹ có thể cho bé tham gia các hoạt động nhẹ nhàng như: tắm nước ấm, kể chuyện hoặc hát ru. Những hoạt động này giúp bé thư giãn và chuẩn bị tâm lý cho giấc ngủ.
✔️Đặt bé xuống giường khi buồn ngủ nhưng chưa ngủ hẳn nhằm giúp bé học cách tự vào giấc mà không cần phải bế ru suốt cả đêm.
Các biện pháp giúp bé ngủ ngon hơn
✔️Mẹ có thể sử dụng các âm thanh như tiếng mưa, tiếng gió thổi nhẹ hoặc tiếng suối chảy để giúp bé dễ dàng đi vào giấc ngủ và ngủ sâu hơn.
✔️Trước khi đi ngủ, mẹ có thể massage nhẹ nhàng cho bé để giúp bé thư giãn và cảm thấy an tâm.
✔️Mẹ nên cho bé ăn no trước khi đi ngủ vì nó giúp bé không bị đói giữa đêm và có giấc ngủ liên tục hơn.
3. Chăm sóc sức khỏe tinh thần của mẹ sau sinh mổ
Nhiều mẹ cảm thấy áp lực khi phải trở thành một người mẹ hoàn hảo, từ việc chăm sóc bé đến việc duy trì cuộc sống gia đình, mọi thứ phải được cân bằng trong khi việc chăm sóc một em bé mới sinh khiến mẹ phải thức khuya dậy sớm, giấc ngủ bị gián đoạn và không có đủ thời gian nghỉ ngơi.
Mẹ cảm thấy bị cô lập vì phải ở nhà chăm sóc bé, ít có cơ hội giao tiếp với bạn bè và người thân, khiến nhiều mẹ rơi cảm thấy kiệt sức, dễ cáu gắt, buồn bã và rơi vào trầm cảm sau sinh.
✔️Sự hỗ trợ từ gia đình và người thân vào lúc này chính là nguồn động viên to lớn giúp mẹ vượt qua những khó khăn sau sinh, đồng thời tạo điều kiện tốt nhất để bé yêu phát triển khỏe mạnh và hạnh phúc.
✔️Chăm sóc bé không chỉ là trách nhiệm của mẹ. Ba cũng nên tham gia vào việc thay tã, tắm bé, dỗ bé ngủ để mẹ có thời gian nghỉ ngơi. Đồng thời thường xuyên trò chuyện, lắng nghe tâm sự của vợ, chia sẻ và động viên để vợ được giải tỏa căng thẳng và cảm thấy được yêu thương, quan tâm.
✔️Gia đình có thể giúp đỡ mẹ bằng cách nấu những bữa ăn giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa để mẹ có đủ năng lượng để phục hồi sau sinh mổ và nuôi con bằng sữa mẹ hoặc dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ, thay phiên nhau chăm sóc bé giúp mẹ có thêm thời gian nghỉ ngơi và chăm sóc bé.
✔️ Đi bộ nhẹ nhàng quanh nhà hoặc công viên gần nhà sẽ giúp mẹ thư giãn, tăng cường tuần hoàn máu và giảm stress. Kết hợp các bài tập yoga nhẹ nhàng giúp mẹ thư giãn cơ thể, giảm căng thẳng và tăng cường sức khỏe tinh thần.
✔️Ba có thể tặng mẹ bé một gói dịch vụ chăm sóc mẹ và bé sau sinh tại nhà của Hera Care. Với dịch vụ chuyên nghiệp và tận tâm, Hera sẽ mang cả spa về ngôi nhà, biến khoảng thời gian ở cữ của mẹ trở thành một kỳ nghỉ dưỡng thực sự.
✔️Mẹ sẽ được tận hưởng cảm giác thư giãn, làm sạch sâu da đầu, giúp giảm căng thẳng và tăng cường tuần hoàn máu
✔️Xông hơi giúp mẹ thanh lọc cơ thể, hỗ trợ giảm cân và cảm thấy nhẹ nhàng, sảng khoái hơn.
✔️Thải chì và trị thâm, xóa mờ rạn giúp mẹ lấy lại làn da mịn màng, tươi sáng, tự tin hơn sau sinh.
✔️Nằm giường ngải cứu giảm đau nhức, thư giãn cơ thể và tăng cường sức khỏe tổng thể sau sinh.
✔️Đắp bùn đông y và massage toàn thân: Mang lại cảm giác thư giãn, giảm đau nhức, cải thiện tuần hoàn máu, giúp mẹ cảm thấy thoải mái như đang ở spa.
✔️Hỗ trợ mẹ trong việc cho bé bú, tắm và vệ sinh cho bé, giảm đau và tránh các vấn đề về sữa mẹ.Cùng nhiều liệu trình khác nữa mà ba mẹ có thể tham khảo thêm tại đây:
Tổng hợp các gói chăm sóc mẹ và bé sau sinh Hera Care
✔️Với các liệu trình chăm sóc bài bản và chuyên nghiệp từ Hera Care, mẹ sẽ được chăm sóc toàn diện từ thể chất đến tinh thần, vừa làm đẹp vừa thư giãn. Ba có thể an tâm rằng mẹ sẽ nhận được sự chăm sóc tốt nhất, giúp mẹ hồi phục nhanh chóng và tận hưởng khoảng thời gian sau sinh một cách trọn vẹn.
✔️Việc dành tặng mẹ gói chăm sóc từ Hera Care không chỉ là sự quan tâm, yêu thương mà còn là cách để ba đồng hành cùng mẹ trong giai đoạn quan trọng này. Món quà này sẽ giúp mẹ cảm thấy được yêu thương, chăm sóc và trân trọng, đồng thời mang lại sự thoải mái và hạnh phúc cho cả gia đình.
4. Kết luận
Chăm sóc bản thân sau sinh mổ là một hành trình cần sự kiên nhẫn và tình yêu thương từ chính bản thân mẹ và những người xung quanh. Mẹ đã làm một công việc tuyệt vời – mang một sinh linh bé bỏng đến với thế giới này. Dù có đôi lúc cảm thấy mệt mỏi và kiệt sức, hãy luôn nhớ rằng mẹ không đơn độc trên hành trình này. Gia đình, bạn bè và Hera luôn sẵn lòng hỗ trợ mẹ.
Chúc mẹ luôn mạnh khỏe, hạnh phúc và tràn đầy năng lượng để tận hưởng những khoảnh khắc hạnh phúc bên bé yêu!